Μύθοι και ψευδαισθήσεις μαγείας διατηρούνται στο χρόνο γύρω από το φαινόμενο του Πορθμού του Ευρίπου, προσδίδοντας στη Χαλκίδα μια μοναδικότητα, που προκαλεί το θαυμασμό και το ενδιαφέρον των πολιτών καθώς και του επιστημονικού κόσμου. Άλλωστε δεκαετίες τώρα, πολλοί είναι αυτοί, που έχουν προσπαθήσει να δώσουν τη δική τους ερμηνεία στο φαινόμενο, εκφράζοντας απόψεις αστρονομικής, γεωφυσικής και φιλοσοφικής φύσεως. Παρ’ όλα αυτά το μυστήριο παραμένει γύρω από την αλλαγή της ροής των θαλάσσιων ρευμάτων του Ευρίπου…
Η εξήγηση του παλιρροϊκού φαινομένου του Ευρίπου
Η εξήγηση του φαινομένου είναι σχετικά απλή και δεν κρύβει τόσο μυστήριο τελικά. Τα ρεύματα επηρεάζονται από τη σελήνη η οποία και δημιουργεί το φαινόμενο της παλίρροιας.
Κατά την παλίρροια και ανάλογα με την θέση του φυσικού δορυφόρου της γης προς αυτήν, έλκει τα νερά της θάλασσας και δημιουργείται η πλημμυρίδα ή η βαρυτική έλξη προς αυτά είναι μειωμένη και έχουμε την άμπωτη.
Με κόκκινο η διαδρομή του κόλπου του Βόρειου Ευβοϊκού και με πράσινο του Νότιου
Η πλημμυρίδα φτάνει μία ώρα και 15 λεπτά νωρίτερα στον πορθμό του Ευρίπου από το νότιο Ευβοϊκό από ότι από τον βόρειο εξαιτίας του διαφορετικού μήκους της διαδρομής.
Εξαιτίας του διαφορετικού μήκους των καναλιών του Ευβοϊκού (Βόρειος και Νότιος Ευβοϊκός) το νερό χρειάζεται διαφορετικό χρόνο για να γεμίσει (πλημμυρίδα) και διαφορετικό χρόνο για να αδειάσει (άμπωτις) με συνέπεια την διαφορετική στάθμη της θάλασσας ανάμεσα στο βόρειο και νότιο Ευβοϊκό (η διαφορά της στάθμης φτάνει μέχρι και τα 60 εκατοστά) και την δημιουργία των ρευμάτων (σαν ροή ποταμού) από την υψηλότερη προς τη χαμηλότερη στάθμη.
Παλιρροϊκό Φαινόμενο
Στη κορύφωση του Φαινομένου η ταχύτητα του ρεύματος φθάνει ακόμη και τα εννέα μίλια την ώρα δυσκολεύοντας ακόμα και μηχανοκίνητα σκάφη να πλεύσουν αντίθετα στο ρεύμα και δημιουργώντας δίνες. Η ροή των ρευμάτων εξαρτάται ολοκληρωτικά από τη σελήνη και έχει άμεση σχέση με την διάρκεια κάθε σεληνιακού μήνα. Η φυσιολογική ροή του ρεύματος προς μια κατεύθυνση διαρκεί έξι ώρες. Αμέσως μετά ακολουθεί ένα διάστημα δέκα περίπου λεπτών, όπου τα νερά παραμένουν στάσιμα. Μετά αλλάζουν κατεύθυνση και κινούνται εντελώς αντίθετα για διάρκεια επίσης έξι ωρών. Η αδιάκοπη αυτή διαδικασία ανάμεσα στους αιώνες δεν έχει αρχή και τέλος. Είναι μια λειτουργία που προκαλεί την περίφημη πλημμυρίδα και Άμπωτη του Ευρίπου.
Ωστόσο, υπάρχουν και περίοδοι ακαταστασίας των ρευμάτων του Ευρίπου κατά τη διάρκεια του σεληνιακού μήνα, στις οποίες τα νερά δεν υπακούουν σε κανένα φυσικό νόμο και δεν ισχύει η 6άωρη εναλλαγή της κατεύθυνσής τους. Οι περίοδοι ακαταστασίας συμβαίνουν δύο φορές μέσα στο Σεληνιακό μήνα και έχουν διάρκεια τριών ημερών. Αξίζει να σημειωθεί, ότι στη διάρκεια των περιόδων αυτών είναι δυνατόν τα νερά να αλλάζουν κατεύθυνση έως και 14 φορές το 24ωρο ή αντίθετα να μη συμβαίνει καμία αλλαγή των ρευμάτων μέσα στη μέρα.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα επισήμανση που και αυτή αποτελεί τη δεύτερη παγκόσμια μοναδικότητα του παλιρροϊκού φαινομένου του Ευρίπου και καταδείχνει τη θαυμαστή νομοτέλεια της φύσης είναι ότι τις περιόδους ισημερίας (21η Μαρτίου και 22α Σεπτεμβρίου), τα ρεύματα αλλάζουν αμέσως κατεύθυνση, χωρίς τη στασιμότητα των δέκα λεπτών περίπου, όπως συμβαίνει όλες τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου.
Το άνοιγμα της γέφυρας για τα πλοία και τα σκάφη ρυθμίζεται από το λιμεναρχείο και ανάλογα με την ροή των ρευμάτων. Επιλέγεται το άνοιγμα της γέφυρας για την διέλευση των πλοίων να γίνεται όταν τα νερά είναι στάσιμα ή το ρεύμα έχει μικρή ταχύτητα ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος των ατυχημάτων. Τα τελευταία χρόνια και λόγω της κλιματικής αλλαγής υπάρχει ακαταστασία στη ροή των νερών με συνέπεια να μην είναι εύκολος ο προγραμματισμός της διέλευσης των πλοίων.
Ο Αριστοτέλης και το φαινόμενο του Ευρίπου
Ο παγκοσμίου φήμης αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Αριστοτέλης – καταγόμενος από τα Στάγειρα Χαλκιδικής με μητέρα Χαλκιδέα – πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στο οικόπεδο της μητέρας του στη Χαλκίδα όπου και πέθανε από φυσικό θάνατο. Σύμφωνα με κάποιο μύθο, πνίγηκε πέφτοντας στα νερά του Ευρίπου μη μπορώντας να βρει την εξήγηση του φαινομένου.
Γέφυρα του Ευρίπου
Χαρακτηριστικό σημείο της πόλης της Χαλκίδας είναι η Γέφυρα του Ευρίπου, από όπου ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει το μαγικό περίπατο των «τρελών νερών», όπως έχουν ονομαστεί τα νερά του Πορθμού.
Προϊστορικά αναφέρεται από τον Διόδωρο, ότι το 410 π.Χ. κατασκεύασαν ξύλινη γέφυρα στο στενό του Ευρίπου και από έναν πύργο στις δύο πλευρές της Βοιωτικής και Ευβοϊκής Ακτής. Το 510 μ.Χ. επί Ιουστινιανού κατασκευάσθηκε η συρταρωτή Γέφυρα. Επί Τουρκοκρατίας και μετά ήταν ξύλινη και ακίνητη. Το 1858 μετετράπη σε ξύλινη περιαιρετή. Το 1896 αντικαταστάθηκε με σιδερένια περιστροφική και διατηρήθηκε έως το 1962, οπότε και κατασκευάσθηκε η υπάρχουσα συρταρωτή.
Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες και την ιστορία της συρταρωτής γέφυρας της Χαλκίδας στον πορθμό του Ευρίπου.
Ακολουθείστε μας στο Google News
